Dlaczego nie rezygnować z tłuszczu?

Tłuszcze – podstawowe informacje

Tłuszcze są oprócz węglowodanów i białek niezbędnym makroskładnikiem diety. Ich gęstość kaloryczna wynosi 9 kcal (33,7 kJ) na gram. Jest to dwukrotnie więcej niż wartość energetyczna białek czy węglowodanów. Dlatego też wiele osób chcąc zrzucić kilogramy ogranicza właśnie tłuszcz. Często zbyt radykalnie. Tłuszcz jest nam niezbędny do życia. Poza walorami smakowymi, ułatwianiem przełykania oraz dostarczaniem energii pełnią one wiele innych istotnych funkcji w organizmie: wpływają na stan układu krążenia oraz skóry i włosów, hamują wydzielanie soku żołądkowego i uspokajają skurcze żołądka.

Czy wiesz, że…

Międzynarodowy Komitet Ekspertów do Spraw Żywienia rekomenduje, aby tłuszcze pokrywały 20-35% dziennego zapotrzebowania energetycznego osób dorosłych. Należy przy tym zwrócić uwagę, że jest to wyjątkowo ważne zalecenie dla kobiet w wieku rozrodczym ze względu na gospodarkę hormonalną. Dla dorastających Instytut Żywności i Żywienia wyznaczył normy na wyższym poziomie: dla niemowląt jest to 40-55% zapotrzebowania energetycznego, a dla dzieci i młodzieży 30-35% . Jest to całkiem sporo w porównaniu na przykład do typowych diet wegańskich gdzie proporcje makroskładników często wahają się w okolicach 80% węglowodanów, 10% białka, 10% tłuszczu.

Dlaczego tłuszcze są ostatnim makroskładnikiem z którego powinniśmy rezygnować?

Tłuszcze konieczne

Do tłuszczy koniecznych dla zdrowia człowieka należą witaminy A, D, E, K oraz tzw. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Nasycone kwasy tłuszczowe stanowią przede wszystkim źródło energii, natomiast NNKT poza funkcją energetyczną pełnią jeszcze funkcję budulcową – wchodzą w skład błony komórkowej (również dysfunkcyjnych zarówno pod względem strukturalnych i funkcjonalnych w chorobach autoimmunologicznych mitochondriów).

NNKT są niezbędne do prawidłowej gospodarki lipidowej (np. normalizacji poziomu cholesterolu w surowicy), obniżają ryzyko wystąpienia zakrzepów naczyniowych dzięki zmniejszaniu agregacji płytek krwi oraz obniżają ryzykowystąpienia nadciśnienia poprzez usprawnianie gospodarki sodowej i rozszerzanie naczyń krwionośnych przy jednoczesnym zwiększeniu siły skurczu serca.

Innym kluczowym związkiem tłuszczowym jest cholesterol – zarówno produkowany przez organizm (głównie w wątrobie, lecz również w jelitach i skórze), jak i dostarczany z pożywieniem. Poza budowaniem tkanki nerwowej jest on prekursorem hormonów steroidowych (płciowych i nadnerczowych), witaminy D3 oraz kwasów żółciowych.

Tłuszcze są trawione przede wszystkim w jelicie cienkim. Zemulgowane przy pomocy żółci są trawione w ilości około 8-12 gram na godzinę przy pomocy lipazy trzustkowej. Po wchłonięciu są transportowane jako lipoproteiny do tkanek w całym organizmie. Pomagają one także w transporcie wewnątrzustrojowych tłuszczy.

Skoro tłuszcze są tak ważne i powinniśmy ich sporo jeść, należy się zastanowić, jakie tłuszcze wybrać. Zupełnie inny wpływ na nasz organizm będzie miał olej słonecznikowy rafinowany, masło klarowane i tłuszcz rybi.